Το φαινόμενο της μη αποτελεσματικής δράσης της ινσουλίνης, αυτό το οποίον δοκίμως συνηθίζεται να αποκαλείται, αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης, αποδεικνύεται εύκολα στις περιπτώσεις ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, από την αυξημένη ποσότητα της ινσουλίνης στο αίμα, όταν την ίδια στιγμή η τιμή του σακχάρου στο αίμα είναι αυξημένη ή και φυσιολογική.
Η αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης, η οποία παρατηρείται σε αυτούς τους ασθενείς, οφείλεται σε βλάβες στα διαφορετικά επίπεδα δράσης της ινσουλίνης. Οποιαδήποτε διαταραχή στο μονοπάτι των αλυσιδωτών αντιδράσεων, οι οποίες σχετίζονται με τους υποδοχείς της ινσουλίνης, τους μεταφορείς της γλυκόζης GLUTs και οποιοδήποτε ενδιάμεσο σταθμό, ώστε να αναστέλλεται η είσοδος της γλυκόζης στο εσωτερικό των κυττάρων, και να μην πραγματοποιείται η καύση της γλυκόζης, δύναται να καταλογισθεί ως βλάβη, η οποία εκφράζει την αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης. Τελικό αποτέλεσμα και συνέπεια της αντίστασης στην δράση της ινσουλίνης, είναι η συσσώρευση των μορίων του σακχάρου στο αίμα λόγω της μη κατανάλωσής τους με μετρούμενες αυξημένες τιμές σακχάρου στον εργαστηριακό έλεγχο.
Με αφετηρία το γεγονός της αντίστασης στην δράση της ινσουλίνης, συμβαίνουν και άλλα γεγονότα, κυρίως αυτά που σχετίζονται με τον μεταβολισμό των λιπιδίων.
Είναι γνωστό ότι η παχυσαρκία και κυρίως ο τύπος της κεντρικής παχυσαρκίας (εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή χώρα), συσχετίζεται ισχυρά με το φαινόμενο της αντίστασης στην δράση της ινσουλίνης, το γενεσιουργό λόγο του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Με τον όρο αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης, εννοούμε την αδυναμία της ινσουλίνης παρά την αυξημένη της παρουσία να ασκήσει τα αποτελέσματά της στην περιφέρεια του σώματος, με τελικό αποτέλεσμα την αδυναμία εισόδου της γλυκόζης στο εσωτερικό των κυττάρων. Η αδυναμία εισόδου της γλυκόζης στο εσωτερικό του κυττάρου, δεν εγγυάται την καύση της, οπότε η παραγωγή ενέργειας για το κύτταρο είναι ελλιπής, ενώ ταυτόχρονα εγκαθίσταται συσσωρευμένη γλυκόζη στο αίμα. Το γεγονός ότι περισσότεροι από 80% των διαβητικών ασθενών είναι παχύσαρκοι, μας οδηγεί στο γρήγορο συμπέρασμα, ότι η αιτία του αντίστασης στην ινσουλίνη προέρχεται από την αύξηση του σωματικού λίπους.
Πολλές μελέτες τα τελευταία χρόνια έχουν καταδείξει ότι η αντίσταση στην ινσουλίνη, σχετίζεται με την αυξημένη συγκέντρωση των τριγλυκεριδίων, κυρίως στο εσωτερικό των μυϊκών κυττάρων ή στο ήπαρ. Συμβαίνει, με άλλα λόγια, μετατόπιση του λίπους από τον λιπώδη ιστό, σε ιστικές θέσεις οι οποίες συνήθως δεν συμβιούν με το λίπος. Η παρουσία των τριγλυκεριδίων, σε αυτούς τους χώρους της περιφέρειας του σώματος, έχει την ικανότητα επηρεασμού του μονοπατιού σύνδεσης της ινσουλίνης με τον υποδοχέα της στις κυτταρικές μεμβράνες και τους μεταφορείς γλυκόζης GLUTs, εκφράζοντας την επονομαζόμενη αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης.
