Οι ορμόνες του οπισθίου λοβού της υπόφυσης
Ο οπίσθιος λοβός της υπόφυσης εκκρίνει τις ορμόνες βαζοπρεσσίνη και οξυτοκίνη.
Βαζοπρεσσίνη
Η πιο σημαντική δράση της βαζοπρεσσίνης είναι η διατήρηση του ισοζυγίου του ύδατος του σώματος. Αυτό επιτυγχάνεται με την ελάττωση της αποβολής των ούρων οπότε η ορμόνη ονομάζεται και αντιδιουρητική ορμόνη. Η βαζοπρεσσίνη δρα στο τελικό τμήμα του άπω εσπειραμένου σωληναρίου του νεφρώνα, επαναρροφώντας το νερό, το οποίον ήταν έτοιμο προς αποβολή με τα ούρα.
Η έκκριση της βαζοπρεσσίνης ελέγχεται από την ωσμωτική πίεση του αίματος η οποία καταγράφεται συνεχώς από ειδικούς υποδοχείς του υποθαλάμου του εγκεφάλου και οι οποίοι λειτουργούν ως ωσμοστάτες. Όταν η ωσμωτική πίεση του αίματος πέσει κάτω από μια συγκεκριμένη τιμή, η βαζοπρεσσίνη του αίματος ελαττώνεται όπως και το αντίθετο. Η μεταβαλλόμενη με αυτόν τον τρόπο βαζοπρεσσίνη, δρά στο νεφρό, μεταβάλλοντας με την σειρά της την απαν-απορρόφηση του νερού σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό.
Η μειωμένη έκκριση ή η μειωμένη δράση της ορμόνης της βαζοπρεσσίνης στο νεφρό, προκαλεί τον υποθαλαμικό ή τον νεφρογενή άποιο διαβήτη με πολυουρία και αραιωμένα ούρα. Αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι ο ασθενής να προσλαμβάνει υπέρμετρες ποσότητες νερού (πολυδιψία).
Το σύνδρομο της απρόσφορης έκκρισης της βαζοπρεσσίνης (συνώνυμο της αντιδιουρητικής ορμόνης) εμφανίζεται στις περιπτώσεις υπερέκκρισης της βαζοπρεσσίνης με συνεπακόλουθη συμπτωματολογία την υπονατριαιμία και τις σοβαρότατες συνέπειές της, όπως και τις συνέπειες της υποωσμωτικότητας. Η υπέρμετρη έκκριση της βαζοπρεσσίνης, δύναται να προέρχεται από πολλές αιτίες, όπως από κακοήθεις όγκους του πνεύμονα, του γαστρεντερικού, του προστάτη, το λέμφωμα, το σάρκωμα, το μεσοθηλίωμα, η κακοήθεια του παγκρέατος. Επιπλέον, συναντάται στις παθήσεις του αναπνευστικού, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι λοιμώξεις, αλλά και πολλά φάρμακα, καθώς και παθήσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Οξυτοκίνη
Οι κυριότερες δράσεις της οξυτοκίνης σχετίζονται με την πρόκληση της παραγωγής γάλακτος κατά την διάρκεια της γαλουχίας, καθώς και με την σύσπαση της μήτρας κατά τον τοκετό.